Psychologie

Wilt u meer weten over psychologie?

Het woord psychologie is afgeleid van de oud-Griekse woorden Psychè en Logos: Ziel en Woord, of ook wel kennis. Psychologie gaat dus over kennis van de ziel. Concreet gaat de toegepaste psychologie, waar we het hier over hebben, over denken, voelen en doen. Deze drie menselijke vermogens zijn met elkaar verbonden en werken op elkaar in.

Door taal te verbinden aan onze ervaringen, hebben we leren denken. Met dit denken ordenen we vervolgens de sensaties en emoties die de omgeving in ons oproept en structuren we ons handelen in die omgeving. Als we met ons handelen onze doelen bereiken, dat wil zeggen tevreden zijn met ons lichaam, ons werk, onze relaties en onze vrije tijdsbesteding, roepen we geen hulp van een psycholoog in. Wat is er aan de hand als we dit wel doen?

 

Vast blijven zitten

 

We zeggen dan, dat we ergens in vast zijn blijven zitten. Ons lichaam blijft bijvoorbeeld pijn doen, ook als er geen fysieke oorzaak voor te vinden is. Mogelijk voelen we ons somber, angstig, wanhopig, gedurende langere tijd en zonder directe aanleiding in onze omgeving zoals een verlieservaring of daadwerkelijk gevaar. Of doen we doen dingen die we niet willen doen, zoals verslavingen, of dingen niet die we wél willen doen, zoals in beweging komen, contacten maken buitenshuis en dergelijke. Al deze situaties hebben effect op ons welbevinden en als we hier genoeg van hebben, roepen we de hulp in van een psycholoog of andere hulpverlener.

 

Waar kan die psycholoog ons nu bij helpen?

 

• Hij of zij kan ons helpen, anders tegen de dingen aan te kijken. Hierdoor kan ons gevoel drastisch veranderen. Denk maar aan de situatie dat we door een hond gebeten zijn en nu bang zijn voor alle honden, ook hele brave. We zijn er van overtuigd dat alle honden gevaarlijk zijn! Door bepaalde technieken leert de psycholoog hier genuanceerder naar te kijken: sommige honden zijn inderdaad gevaarlijk, maar de meeste niet.
• Hij kan ons helpen, onze gevoelsmatige reacties beter te begrijpen. Om bij het voorbeeld van de hond te blijven: misschien zijn we bang voor honden, zonder ons te herinneren dat we ooit gebeten zijn door zo’n dier. Hij helpt ons deze herinnering boven tafel te krijgen en het gevoel van angst dat als het ware is blijven hangen bij die vergeten herinnering, alsnog te verwerken.
• Tot slot kan de psycholoog ons helpen ons gedrag te veranderen. In plaats van aan de andere kant van de straat te gaan lopen zodra er een hond in zicht komt (waardoor de gedachte dat een hond gevaarlijk is in stand blijft) leert hij ons om juist naar de hond toe te gaan, die te aaien, en er zelf achter te komen dat de hond niet gevaarlijk is.

 

De kern van de zaak

 

Dit klinkt allemaal erg simpel en als het zo eenvoudig uitvoerbaar was, waren er geen specialisten nodig. Er zijn dan ook heel veel verschillende technieken en therapieën die op de een of andere manier deze doelen beogen te bereiken. Toch is het in de kern wel waar een psychologische behandeling op neer komt: verandering van gedachten, doorleven van oude, ‘bevroren’ emoties die geen informatie meer geven over het hier en nu, en veranderen van gedrag dat niet aangepast is aan de omgeving of aan je eigen wensen.